08 lipca 2020
Filmy o egzorcyzmach: 5 horrorów o opętaniu
Nierzadko to właśnie filmy o egzorcyzmach sprawiają, że chodzą nam po plecach ciarki. Dlaczego? W popkulturze motyw diabła, który może opętać ludzkie ciało, jest często oparty na legendach czy rzekomo prawdziwych historiach. Może dlatego horrory o egzorcyzmach wydają się bardziej realne niż np. te o duchach, wampirach czy zombie? Bywają też straszniejsze i bardziej szokujące. Jeżeli zatem lubisz się bać, poczekaj, aż słońce zajdzie za horyzont, zgaś światła i włącz jeden z filmów o opętaniu z poniższego rankingu!
Przyjrzymy się pięciu tytułom:
1. „Egzorcysta”, reż. W. Friedkin, 1973
2. „Egzorcyzmy Emily Rose”, reż. S. Derrickson, 2005
3. „Matka Joanna od Aniołów”, reż. J. Kawalerowicz, 1960
4. „Stygmaty”, reż. R. Wainwright, 1999
5. „Constantine”, reż. F. Lawrence, 2005
„Egzorcysta”, reż. W. Friedkin, 1973
Jeśli poprosisz kinomaniaka o polecenie dobrego filmu o egzorcyzmach, najpewniej wymieni „Egzorcystę” z 1973 roku. Nic dziwnego, to klasyk wśród produkcji o tej tematyce i zdobywca dwóch Oscarów! Do tej pory uważa się go za najstraszniejszy film w historii kina, jest również najbardziej dochodowym horrorem.
Egzorcyzmy wzbudzają w nas ogromną ciekawość – pewnie dlatego film Friedkina zrobił w latach 70. XX wieku taką furorę. Nie jest to jednak produkcja dla ludzi o słabych nerwach, niejednokrotnie zdarzało się, że w trakcie seansu wśród widzów dochodziło do zasłabnięć!
Dwunastoletnia Regan MacNeil (Linda Blair) znajduje tabliczkę ouija, którą zaczyna się bawić. Nawiązuje kontakt z bytem, który przedstawia się jako Kapitan Howdy. Niedługo potem dochodzi do paranormalnych sytuacji z udziałem dziewczynki. Zmartwiona matka (Ellen Burstyn), chcąc pomóc córce, zabiera ją do lekarza i prosi o wykonanie badań. Te nie wykazują niczego niepokojącego. Dziwne sytuacje jednak nie ustają, dlatego zdesperowana kobieta zwraca się o pomoc do księdza, który stwierdza opętanie. Próbę wypędzenia demona podejmuje się ojciec Merrin (Max von Sydow).
„Egzorcyzmy Emily Rose”, reż. S. Derrickson, 2005
Film bazuje na wydarzeniach, które miały miejsce w Niemczech w latach 60. i 70. XX wieku. Anneliese Michel była zagorzałą katoliczką, która zaczęła się bardzo dziwnie zachowywać. Leczono ją farmakologicznie i psychiatrycznie, jednak nie zauważono żadnej poprawy. W końcu zdecydowano się na przeprowadzenie egzorcyzmów. W ciągu 10 miesięcy Anneliese była egzorcyzmowana 67 razy, niestety nie przeżyła. Duchowni przeprowadzający egzorcyzmy oraz rodzice młodej Niemki zostali uznani winnymi nieumyślnego spowodowania jej śmierci.
„Egzorcyzmy Emily Rose” należą do jednych z lepszych horrorów o opętaniu, które zostały nakręcone po 2000 roku. Ksiądz Richard Moore (Tom Wilkinson) zostaje postawiony przed sądem i oskarżony o nieumyślne spowodowanie śmierci młodej studentki, Emily Rose (Jennifer Carpenter). Jego obrońcą zostaje Erin Bruner (Laura Linney), ateistka, która liczy, że po wygraniu sprawy zostanie wspólnikiem kancelarii. Gra toczy się więc o wysoką stawkę! Jak jednak udowodnić, że duchowny jest niewinny, a przeprowadzane na Emily egzorcyzmy miały rzeczywiście rację bytu? Czy przysięgli wstawią się za egzorcystą i uznają, że śmierć dziewczyny była jedynie bardzo przykrym wypadkiem? A może uznają go za winnego?
„Matka Joanna od Aniołów”, reż. J. Kawalerowicz, 1960
Kolejna propozycja wśród wartych polecenia filmów o egzorcyzmach pochodzi z naszego rodzimego podwórka. Film został oparty na opowiadaniu Iwaszkiewicza o tym samym tytule, ten zaś ten zainspirował się sprawą, która podobno miała miejsce we francuskim miasteczku Loudun w XVII wieku. Produkcja wygrała Nagrodę Specjalną na Międzynarodowym Festiwalu w Cannes, ale wisiała nad nią groźba wycofania z konkursu – została bowiem bardzo mocno skrytykowana przez Watykan. Do prezentacji filmu w Cannes doszło, natomiast „Matka Joanna od Aniołów” trafiła na listę zakazaną Kościoła. Co wzbudziło tak wielkie kontrowersje? Przedstawiona w filmie fabuła… I chociaż na czarnej liście Watykanu znajdują się tytuły, które z katolicyzmem nie mają nic wspólnego (np. „Avatar” czy „Harry Potter i Zakon Feniksa”), tak polska produkcja bez dwóch zdań miała prawo zszokować kleryków.
Przebywające w klasztorze w Ludyniu (silne nawiązanie do wspomnianej wcześniej francuskiej miejscowości) siostry zakonne zostały opętane przez demony. Na miejsce przybywa jezuita Józef Suryn (Mieczysław Voit), który specjalizuje się w egzorcyzmach. Próby wygnania sił nieczystych z kobiet nie przynoszą jednak odpowiedniego skutku. Duchowny przeżywa coraz więcej rozterek duchowych, które popychają go w ramiona przeoryszy klasztoru, tytułowej Matki Joanny (Lucyna Winnicka). Czy ta historia ma dobre zakończenie? Przekonaj się sam!
„Stygmaty”, reż. R. Wainwright, 1999
W filmach o opętaniu złe moce najczęściej przejmują ciała osób wierzących w niebo i piekło, w Boga i Szatana. Jednak nie jest to regułą. Główna bohaterka „Stygmatów”, Frankie Paige (Patricia Arquette), jest ateistką. Dlatego staje się zdezorientowana, gdy na swoich nadgarstkach i stopach dostrzega krwawiące rany. Stygmaty zazwyczaj pojawiają się u osób religijnych, a Frankie na pewno do nich nie należy. Młoda studentka szuka pomocy u lekarzy, ale ci nie są w stanie jej pomóc. Tymczasem dziwne zjawiska, których nie da się wytłumaczyć w logiczny sposób, przybierają na sile. Media rozgłaszają sprawę, co niepokoi Watykan, który sceptycznie podchodzi do tego zdarzenia. Ojciec Andrew Kiernan (Gabriel Bryce) postanawia udowodnić, że Frankie jest oszustką. Czy jednak na pewno?
Horrory o egzorcyzmach mają przeważnie na celu jedynie przestraszyć, zszokować widza. „Stygmaty” Wainwrighta sięgają głębiej. Negują „boskość” Kościoła i zarzucają mu niezgodność z naukami Chrystusa. Ponadto wytykają mu tuszowanie niewygodnych prawd.
„Constantine”, reż. F. Lawrence, 2005
„Constantine” to pozycja wyróżniająca się fabularnie spośród wymienionych już filmów o egzorcyzmach. Produkcja jest luźną adaptacją serii komiksów „Hellblazer” wydanych przez DC Comics.
Główny bohater, John Constantine (Keanu Reeves), jest egzorcystą, ale nie duchownym. Urodził się z „darem”, który pozwala mu widzieć demony i anioły. W młodości zdolność go przerosła, przez co targnął się na swoje życie. Jako że dusze samobójców (również tych niedoszłych) trafiają do piekła – a Constantine doskonale wie, jak ono wygląda – egzorcyzmuje opętanych ludzi, by odkupić swój czyn i nie być skazanym na wieczne potępienie. Kiedy na jego drodze staje policjantka Angela Dodson (Rachel Weisz), która nie wierzy w samobójstwo siostry, Constantine widzi w tej sprawie szansę na swoje odkupienie.
Filmy o egzorcyzmach i nie tylko – gdzie oglądać?
Niektóre filmy o egzorcyzmach wymienione w rankingu zobaczysz na Canal Plus! Ten program oraz mnóstwo innych możesz zyskać dzięki pakietom telewizyjnym od Netii. W tym przypadku szczególnie polecamy Pakiet Kinomaniaka – zyskasz dostęp do wielu filmowo-serialowych kanałów oraz do platformy HBO Max!
A jeśli lubisz także inne horrory, nie tylko traktujące o egzorcyzmach, koniecznie dowiedz się, jakie produkcje z duchami i demonami w rolach głównych polecamy, lub zerknij do naszego rankingu najlepszych horrorów z 2019 roku